Ma`lumki, 12-fevral kuni oldin tahmin qilganimizdek Shimoliy Koreya yadro sinovini amalga oshirdi. Bu xisob bo`yicha uchinchi sinov bo`lib, oldingi sinovlar Pxenyan uchun ancha qimmatga tushgan edi. Oldingi ikki sinovdan so`ng jahon hamjamiyati Shimoliy Koreyani qattiq tanqid qilgan, G`arb va BMT tomonidan og`ir sanksiyalar kiritilgandi. Xo`sh, bu sinovdan keyingi vaziyat qanday bo`ladi endi? Shimoliy Koreyaga bosimlar ortadimi yoki Pxenyan o`zining ochlikdan farzandlarini yeyishga majbur bo`layotgan aholisini ro`kach qilib yana bir bor jahon hamjamiyatining ko`nglini “eritish”ning uddasidan chiqadimi? Keling, quyida shularni birgalikda tahlil qilishga harakat qilib ko`ramiz.
Yadro sinoviga qarshi ilk shaxdam qadam janubliklar tomonidan amalga oshirildi. Kuni kecha Janubiy Koreya Shimoliy Koreya bilan dengizdagi chegaraga bu mamlakatning istalgan nuqtasiga raketalar vositasida zarba bera oluvchi jangavor kemalarni o`rnatib chiqdi, deya xabar berdi Janubiy Koreya Mudofaa Vaziri Kim Min Sok.
Vazirga ko`ra, Janubiy Koreya, shuningdek, 800 km uzoqlikka ucha oluvchi ballistik raketalar ustidagi ishlarni tezlashtiradi va raketalardan milliy mudofaa tizimini ishlab chiqadi.
Bu bayonot 12-fevral kuni Shimoliy Koreya tomonidan o`tkazilgan yerosti yadro quroli sinovi ortidan yangramoqda va bu sinov bir qancha davlatlar, jumladan, BMT Xavfsizlik Kengashining kuchli e`tiroziga sabab bo`ldi.
Janubiy Koreyaning yuqoridagi qaroriga munosabat bildirgan Rossiya Tashqi Ishlar Vaziri Sergey Lavrov: “Shimoliy Koreyaning yadro sinovi ushbu mamlakatga nisbatan urush ochishda vaj qilib olinmasligi kerak va Koreya yarimorolini yadrodan xoli hududga aylantirish borasidagi 6 tomonlama muzokaralar davom ettirilishi lozim,” deb aytgan.
Mudofaa Vazirligining vakili Seulda o`tkazilgan brifingda Janubiy Koreya tez orada Shimoliy Koreya raketalarini aniqlovchi va yo`q qiluvchi tizimni ishlab chiqishi haqida ma`lum qilgan.
12-fevral kuni chaqirilgan BMT Xavfsizlik Kengashining favqulodda yig`inida Shimoliy Koreyaning bu amali qattiq qoralandi va Pxenyanga qarshi jiddiy harakat olishga da`vat qilindi.
“Xavfsizlik Kengashi a`zolari Kengash rezolutsiyalarini keskin buzgan ushbu yadro sinovini qattiq qoralashdi,” deb aytdi Janubiy Koreya Tashqi Ishlar Vaziri Kim Sung Hvon.
AQSHning BMTdagi elchisi Syuzan Raysga ko`ra, Vashington va uning ittifoqchilari 2006-2009-yildagi yadro sinovlari tufayli Shimoliy Koreyaga qarshi allaqachon kuchga kiritilgan sanksiyalarni yanada kuchaytirishga qaror qilishgan.
Shuningdek, Syuzan Raysning fikricha, Pxenyan o`zining yadro sinovi ortidan izolatsiya va yanada ko`proq bosimlar bilan yuzlashadi.
“Shimoliy Koreya AQSH uchun katta xatar va Vashington zudlik bilan unga qarshi chora ko`rishi shart,” deya ogohlantirdi yadrovi sinovi ortidan Qo`shma Shtatlar Mudofaa Vaziri Leon Panetta.
Shimoliy Koreyaga qarshi og`ir zarbalardan biri uzoq vaqt uni tarafini olib kelayotgan Rossiya tomonidan amalga oshirildi. Rossiya prezidentining yordamchisi janob Ushakov Shimoliy Koreya yadro sinovi bo`yicha rasmiy Moskvaning talabini ma`lum qildi. Ushakovga ko`ra “Pxenyan zudlik bilan o`zining noqonuniy harakatlari va yadroviy dasturiga chek qo`yishi shart”. Janob Ushakov, shuningdek, shimolliklarni xalqaro yadroviy normalarga so`zsiz amal qilishga chaqirdi va rus razvedkasi Koreya yarimorolida bo`ladigan har bir yadro hamda raketa sinovini kuzatishini aytib, ogohlantirdi.
Bundan tashqari Shimoliy Koreyaning sobiq hammaslagi, asosiy hamkori va xalqaro maydondagi himoyachisi Xitoy ham bu sinovni qattiq qoraladi. Xitoyga ko`ra Pxenyanning bunday amallari toqat qilib bo`lmasdir va nafaqat Sharqiy Osiyo, balki butun dunyoning barqarorligiga katta xavf tug`diradi.
“Bu sinov faqatgina bizning birinchi reaksiyamiz edi,” deb aytgan rasmiy Pxenyanning o`z ismini oshkor qilmagan rasmiysi. Shimoliy Koreya Tashqi Ishlar Vazirligiga ko`ra, yadro sinovi AQSHning “dushmanona” harakatiga nisbatan o`zini-o`zi himoyalash amali bo`lgan va Vashington bunday harakatlarini yana davom ettirsa, yadro sinovlari haqiqatga ko`chadi.
Ko`rib turganimizdek, bu safar Pxenyan o`zi yolg`iz qoldi. Sinovlardan atigi ikki kun o`tdi, lekin tanqidlar, bosimlarning cheki ko`rinmaydi. Kim Jong Un hukumati bosimlarga dosh berolmay, taqdirga tan beradimi yoki o`zi tahdid qilganidek yadro urushini boshlaydimi? Bunisini endi faqat vaqt ko`rsatadi. Voqealar rivojini kuzatib boring va biz bilan birga bo`ling.
