• Bosh sahifa
  • Hududlar
    • Global geopolitika
    • Yevrosiyo
      • Yevropa
      • MDH va Rossiya
      • Yaqin Sharq
      • Osiyo
    • Afrika
      • Mag'rib
      • Markaziy Afrika
      • Janubiy Afrika
    • Amerika
      • AQSH va Kanada
      • Markaziy Amerika
      • Janubiy Amerika
    • Avstraliya va Okeaniya
    • Qutblar
  • Mavzular
    • Geopolitik nazariyalar
    • Geostrategiya
    • Din va geopolitika
    • Shaharlar geopolitikasi
    • Geoekonomika
    • Ekologiya
    • Moliya va geopolitika
    • To'qnashuvlar geopolitikasi
    • Urushlar va geopolitika
  • Xaritalar uzra
  • Xorijiy nashrlar
  • Biz haqimizda
Geopolitika
16 Noy2012

Misr, G'azo va Sinay yarimoroli

16 Noyabr 2012. Muallif: Avaz Takhirov Rukn: Yaqin Sharq

Ayni kunlarda davom etayotgan G`azodagi ziddiyatlar Misr-Isroil munosabatlari o`ziga xos davrga kirgan vaqtga to`g`ri keldi. Isroil so`nggi ikki yilda Misr kamida ikki marta Kemp-Devidda belgilangan darajadan oshib ketgan qo`shinni Sinayga kiritganligi haqida bayonot tarqatgan edi. Misrga ko`ra, bu Isroilga tahdidni anglatmaydi, qo`shinlar Sinaydagi vaziyatni izga solish uchun kiritilgan.  

Misr Isroilning qudratli qo`shnilaridan biridir. Avvaliga dushman bo`lgan ikki mamlakat deyarli 40 yildan beri tinch yashab kelishmoqda. 1973-yildagi Yom Kippur jangi ortidan imzolangan 1978-yildagi Kemp-Devid tinchlik kelishuviga ko`ra Misr Sinayda tinchlikni saqlab turish uchun ma`lum miqdorda qo`shin saqlab turishi mumkin edi. Strategik jihatdan bu kelishuv Sinay yarimorolini Misr-Isroil o`rtasidagi buffer zonaga aylantirdi. Kelishuvga ko`ra, yarimorol neytralitetligiga qarab 4 zonaga bo`lingan.

Bu zonalardagi qo`shinlar miqdori ham belgilab qo`yilgan. Misr Suvaysh kanali bo`yidagi A zonaga mexanizatsiyalashgan yoki piyoda qo`shinlarni olib kirish xuquqiga ega. B zonada qurolli qo`shinlar munisipal politsiya va chegara nazorati kuchlari darajasiga pasayadi. 1,600 nafar xalqaro tinchlikparvar kuchlar C zonaning sharqidagi 32 ta bazada xizmat qilishadi. Isroil D zonada cheklangan qo`shin saqlab turishi mumkin:

Vaqti-vaqti bilan Isroil Misrning jangarilar va kontrabandachilarga qarshi kurashishi uchun A zonaning sharqida qo`shinlar sonini oshirishga ruhsat berib turadi. 2011-yilda Husni Muborakning hokimiyatdan qulatilishi ortidan boshlangan boshboshdoqliklarni bartaraf etish uchun Isroil Burgut Operatsiyasining bir qismi o`laroq 2,500 askar va 250 ta zirxli texnikani B hamda C demilitirizatsiya zonalariga kiritishiga rozi bo`lgan edi.

Keyinchalik Burgut Operatsiyasi 5-avgustda chegara postlaridan biriga qilingan jangarilar xujumiga javob tariqasida boshlangan Sinay Operatsiyasi bilan qo`shib olib borilgandi.  

Har ikki operatsiyadagi umumiy kuchlar soni 2500 dan ortiq askar, 300 dan harbiy texnikani tashkil qilgan edi. Isroil shuningdek, C zonaga xalqaro tinchlikparvar kuchlarni joylashtirilishiga ham rozi bo`lgan edi. Bu yon bosishlari shuni anglatadiki, Isroil Sinay konfliktida aralashishdan o`ziga naf ko`rmaydi. Lekin yarimoroldagi tinchlik u uchun juda zarur.  

Sinaydagi so`nggi jangarilik harakatlarining ko`pchiligida Isroil yoki yarimoroldagi isroilliklar, sayyohlar nishonga olindi. Bunday harakatlar davom etar ekan, 14-noyabr kuni Isroil Hamas yetakchilaridan biri bo`lgan Ahmad Jabariyning o`ldirilganligini e`lon qilishidan biroz oldin Rafah chegara shaharchasidan Isroil janubiga to`rt raketa otildi. Bular Qassam va Grad turkumidagi raketalar ekanligiga ishonilar ekan, Isroil Misrga bu kabi tahdidli kuchlarni tag-tomiri bilan yo`q qilib tashlash maqsadida Sinayda qo`shinlar sonini ko`paytirishga yana bir bor ruhsat berishga majbur bo`ldi.  

Yangi keltirilgan Misr Armiyasi qismlarining ko`pchiligi G`azo-Misr chegarasi bo`ylab joylashtirilib chiqildi. Razvedkaga ko`ra, Rafahdagi chegara hududlari va yashirin yerosti tunnellari G`azo sektoriga noqonuniy narkotik moddalar hamda qurollarni olib kirishda asosiy yo`l vazifasini o`tagan. Hozirda Misr qurolli kuchlari chegara bo`ylab blokpostlar o`rnatib chiqishgan va Sinaydagi tranzit harakatlarini sinchkovlik bilan kuzatishmoqda. Shuningdek, uzoq vaqtdan beri Misrni G`azodan falastinlik qochoqlarning oqib kelishi, buni ortidan vaziyat izdan chiqib ketishi mumkinligi tashvishga solib kelar edi. Endilikda chegaralar yopilib, qattiq nazorat o`rnatildi.

Bundan tashqari Misr jangarilardan qasos olish uchun Isroilning Sinayga kirish ehtimolidan ham qattiq tashvishga tushmoqda. O`z navbatida Misr qo`shinlarining bu darajada chegaraga yaqinlashishi Isroilga ham yoqmaydi. Biroq mavjud vaziyatda Isroil Misr qo`shini o`ziga tahdid sifatida ko`rmasligi haqiqatga yaqinroq.

2008-yildagi Kest Lid Operatsiyasi (bu operatsiya paytida Misr chegaralarni berkitib qo`ygan, xatto falastinliklar bilan o`q almashgan ham edi)ga o`xshamagan holda, 15-noyabrda Misr chegaralar yopilmasligini, yaralangan odamlar Misr hududiga o`tishi mumkinligini e`lon qilgan edi. Lekin ulkan qochoqlar oqimidan qo`rqqan Misr o`z insonparvarlik qarashlarini o`zgartirib, 16-noyabr kuni chegarani yopib qo`ydi.   Agar Misr chegarani ochiq saqlasa, Isroil falastinlik jangarilarni Misrga o`tib ketishining oldini olish maqsadida G`azodagi Misr bilan chegaradosh Filadelfi hududiga qo`shin jo`natishga majbur bo`ladi. Bu esa so`nggi yarim asr davomida ikki davlat qo`shinlarining birinchi bor juda yaqin masofada turib qolishini anglatib, regiondagi barqarorlik muvozanatini izdan chiqib ketish xavfini oshiradi.

Yorliq so'zlar: Geostrategiya, To'qnashuvlar geopolitikasi

O'xshash maqolalar

  • G`azo inqirozi Iordaniya va G`arbiy Qirg`oqda ham aks-sado bermoqda
  • Sinay yarimoroli: Misrning Vaziristonimi?
  • Isroil va Turkiya munosabatlari - Ajralish yoki Diplomatik o'yin?
  • Isroil va G'azo: oldin va hozir
  • G'azo va Isroil to'qnashuvlari, voqealar ustidan qisqa tahlil

Android dastur

Agar sizda Android uskuna bo'lsa, siz ushbu sayt maqolalarini maxsus Android dastur yordamida ham o'qishingiz mumkin.

Dasturni Google Play Market orqali yoki to'g'ridan-to'g'ri yuklab olishingiz mumkin.

Ijtimoiy tarmoqlar

Maqolalar arxivi

  • ► 2020 (3)
    • ► May (2)
      • • Rossiya - Global kuchmi?
      • • Usmoniylar imperiyasi – tugallanmagan mozaika
    • ► Aprel (1)
      • • Usmoniylar imperiyasi - yaratilish tarixi
  • ► 2017 (10)
    • ► Dekabr (1)
      • • Rossiyaning Suriyadagi tuganmas urushi
    • ► May (2)
      • • Katta urush: Yaqin Sharqda kim kimga qarshi jang qilmoqda
      • • Dunyodagi Uyg’ur diasporasi – mustaqillik uchun kurashning mag’lubiyati
    • ► Aprel (2)
      • • Terrorisme : pourquoi voit-on autant d’Ouzbeks dans les attentats ?
      • • 21-asrda populizm – demokratiyaning qasosi (1-qism)
    • ► Fevral (3)
      • • Vayronkorlik “San'ati”
      • • Turkmaniston – abadiy barqaror mamlakat(?)
      • • Le terroriste d'Istanbul, reflet de la riche filière djihadiste d'Asie centrale
    • ► Yanvar (2)
      • • Sinzyan - Xitoyning katta g'arbi
      • • Uyg‘ur muammosiga nazar – Tarix va Geografiya
  • ► 2016 (17)
    • ► Noyabr (1)
      • • A new hope for Uzbekistan?
    • ► Oktyabr (2)
      • • TTIP - Dunyodagi eng katta erkin savdo zonasi
      • • Xalqaro savdoning mutatsiyasi - TTIP, CETA, TPP, RCEP
    • ► Sentyabr (1)
      • • Mourning Islam Karimov
    • ► Iyul (1)
      • • Obama va Yaqin Sharq (3-qism)
    • ► Iyun (1)
      • • Obama va Yaqin Sharq (2-qism)
    • ► May (6)
      • • La diaspora ouïghoure en Turquie : avenir (3/3)
      • • Obama va Yaqin Sharq (1-qism)
      • • La diaspora ouighoure en Turquie : islamisation (2/3)
      • • La diaspora ouïghoure en Turquie : origine (1/3)
      • • Har qanday urushda mag'lublar ikkita bo'ladi
      • • La route de l'info passe aussi par l'Asie centrale
    • ► Aprel (1)
      • • Sovet soyasi va Biz
    • ► Mart (1)
      • • L'Asie centrale sous le prisme de la crise russo-turque
    • ► Fevral (1)
      • • Rossiya strategiyasini ifoda etuvchi 10 xarita
    • ► Yanvar (2)
      • • Rossiyaning navbatdagi "do'sti" kim?
      • • O'zbekiston-AQSh: Geopolitika.uz blogi asoschisi bilan intervyu
  • ► 2015 (20)
    • ► Dekabr (3)
      • • Rossiya va Turkiya - azaliy raqobat
      • • Demokratiya: anglashilmovchilik tarixi
      • • Turkiya siyosiy falokat yoqasida
    • ► Oktyabr (2)
      • • Suriya inqiroziga qayta nazar – Kuchlar nisbati (1-qism)
      • • Siyosiy Islomning radikal Islom hisobiga mag'lubiyati
    • ► Sentyabr (1)
      • • L’enseignement des sciences politiques interdit en Ouzbékistan
    • ► Avgust (3)
      • • Sivilizatsiyalar oxiri: Yo'qlikka yuz tutish yoki O'zgarish?
      • • ISHID Afg'onistonda - Propoganda yoki Haqiqat?
      • • Geopolitika va Din: Pravoslaviya va Rossiya
    • ► Iyun (1)
      • • Dunyo yuzini o'zgartirgan siyosiy-ijtimoiy revolyutsiyalar
    • ► May (1)
      • • Amerika Imperiyasi haqida
    • ► Aprel (3)
      • • Pourquoi la Turquie fait fausse route en Asie centrale
      • • Yaman - Yangi geopolitik front?
      • • Yaman - geopolitik tarix
    • ► Mart (2)
      • • Usbekistan – Die unterschätzte Landflucht
      • • Suriyadagi Jihodchilar kimlar?
    • ► Fevral (1)
      • • L'islamisme: nouvelle gangrène du Kirghizistan
    • ► Yanvar (3)
      • • Turkiyasiz Yevropa
      • • Putin hokimiyati nega mustahkam?
      • • Sharli Hebdodan keyingi Geopolitik to'lqin
  • ► 2014 (28)
    • ► Dekabr (3)
      • • Ouzbékistan : l'exode rural négligé
      • • Узбекские исламисты в Сирии
      • • Les islamistes ouzbeks: quel Jihad?
    • ► Noyabr (2)
      • • Afg'on muammosi yechimi Qatarning qo'lidami?
      • • Turkiya va Islom - Moziyga nazar
    • ► Oktyabr (4)
      • • Afg'oniston saylovlari: Etnik ajralishlarga qaytish?
      • • Les obligations en Ouzbékistan : arnaque ou malentendu ?
      • • Moynaq, ou le désastre de la Mer d’Aral
      • • L'Ouzbékistan sur liste rouge : un choix justifié ?
    • ► Iyun (5)
      • • Iroq Inqirozi: Kim aybdor?
      • • Dunyoning eng kichik lekin katta ta'sirga ega bo‘lgan 10 ta mamlakati
      • • L’identité nationale ouzbèke 2.0 : Actualité d’un débat (2/2)
      • • Beijing’s pragmatism and energy demand serve it well in Central Asia
      • • L’identité nationale ouzbèke 2.0 : Héritage d’un débat (1/2)
    • ► May (4)
      • • Osiyo taqdirini o'zgartirgan hafta
      • • CICA : un pas supplémentaire vers « l’orientalisation » des relations internationales ?
      • • Dronlar: Tinchlik yoki Urush quroli?
      • • AQSh Rossiyaga qarshi besamar sanksiyalar qo'llamoqda
    • ► Aprel (3)
      • • AQSh va Saudiya Arabistoni o‘rtasidan ola mushuk o‘tdimi?
      • • Bo’lajak Afg’on prezidentining eng qiyin vazifalari
      • • Demokratiya yoki Tinchlik?
    • ► Mart (4)
      • • Ukraina krizisi va Axborot urushi
      • • Средняя Азия и украинский кризис
      • • Rossiya – Ukraina krizisi, uzoq tarixdan bugungi kungacha
      • • Asie centrale: la position ambivalente vis-à-vis de la crise ukrainienne
    • ► Fevral (3)
      • • Turkmaniston qachon "ochiladi"?
      • • Zamonaviy davrning pragmatik davlatlari
      • • Nazarbayev veut changer le nom du Kazakhstan
  • ► 2013 (35)
    • ► Dekabr (1)
      • • Ukraine not mired in second Color Revolution
    • ► Oktyabr (2)
      • • Xaroba shaharlar geopolitikasi
      • • Geopolitika... aslida nima?
    • ► Sentyabr (2)
      • • Ukraine, Russia battle in chocolate war
      • • Suriya mojarosi - xalqaro tizimning yemirilishi?
    • ► Avgust (1)
      • • Dunyo tarixidagi eng katta yolg'on qurboni - Iroq
    • ► Iyul (3)
      • • Tojikiston - yakkalantirish siyosatining qurboni?
      • • Rossiyaning Xitoyga neft sotish bitimi - dunyo energetika muvozanatini o'zgarishi?
      • • Mo'g'uliston - yangi "Eldorado"?
    • ► Iyun (2)
      • • Kaspiy dengizining harbiylashtirilishi - Kaspiybo'yi geopolitikasining tubdan o'zgarishi
      • • Alloh nomi bilan... So'ngi yo'l - Islomizm propoganda mashinasi (4-qism)
    • ► Aprel (4)
      • • Imperializm: Harbiy-Sanoat kompleksining gegemoniyasi
      • • Alloh nomi bilan... Jihodning mag'lubiyati - Mardonavor kurashdan Terrorga (3 qism)
      • • Alloh nomi bilan... Jihod - Anti-kommunizmdan Anti-Amerikanizmga (2-qism)
      • • Alloh nomi bilan... Islomizm - Qayta tug'ilish (1-qism)
    • ► Mart (3)
      • • Urush san'ati
      • • 3-Jahon Urushidan ehtiyot bo'ling. Sabab: "Moviy Oltin"
      • • Urush va Tinchlik
    • ► Fevral (9)
      • • Dunyodagi AQSh harbiy bazalari
      • • Quel multiculturalisme en Ouzbékistan?
      • • Pxenyan navbatdagi yadro sinovini amalga oshirdi
      • • Geopolitika va Din: Sivilizatsiyalar To'qnashuvi
      • • Geopolitika va Din: Dunyo dinlari
      • • Suriyaga xorijiy intervensiya uyishtiriladimi?
      • • Geopolitika va Din: Islom
      • • Anarxiya va Gegemoniya
      • • Yovvoyi, ojiz va ahmoqona: Shimoliy Koreyacha strategiya
    • ► Yanvar (8)
      • • Isroil va Turkiya munosabatlari - Ajralish yoki Diplomatik o'yin?
      • • Tojikistonning unutilgan fuqarolar urushi: Sabablar (2-qism)
      • • Yadro qurollari tarixi va bugungi vaziyat
      • • Sahara Inqirozi: Xronika
      • • Qozog'istonda haqiqatan islomiy tahdid mavjudmi?
      • • Kalashnikov: Afsonaviy qurol va "Qora bozor"
      • • Tojikistonning unutilgan fuqarolar urushi: Sabablar (1-qism)
      • • Anklavlar, eksklavlar: Markaziy Osiyoning "olovli nuqtalari"(mi?)
  • ► 2012 (26)
    • ► Dekabr (6)
      • • Afg'on fojeasi: Afg'oniston geostrategik o'yinlar qurbonimi?
      • • Kvant Mahfiyligi: Ko`rinmas Armiya xaqiqatga aylanadi
      • • Eron-2013: Kim g`olib chiqadi?
      • • Boko Haram har doimgidan ham xavfliroqmi?
      • • Xitoyda qudrat almashinuvi: Xo`sh?
      • • Kurd muammosini anglash
    • ► Noyabr (9)
      • • G'azo va Isroil to'qnashuvlari, voqealar ustidan qisqa tahlil
      • • Kurd muammosiga tarixiy nazar
      • • G`azo inqirozi Iordaniya va G`arbiy Qirg`oqda ham aks-sado bermoqda
      • • Isroil geosiyosati: O`tmishdan bugungacha
      • • Isroil va G'azo: oldin va hozir
      • • Afg'on fojeasi: G'arbning eng katta ahmoqliklari
      • • AQSh-Rossiyaning Markaziy Osiyodagi raqobati inkor qilib bo`lmasdir
      • • Misr, G'azo va Sinay yarimoroli
      • • Haqiqatda Sharqdagi urushlar neft uchunmi?
    • ► Oktyabr (6)
      • • Birma Rohingyasi
      • • Markaziy Osiyoda suv mojarolari
      • • Sinay yarimoroli: Misrning Vaziristonimi?
      • • Suriya - siyosiy krizisning regional ta`sirlari
      • • Afrikada islomiy fundamentalizm
      • • Farg'ona vodiysi - Geopolitik manfaatlar to'qnashgan hudud? 2-qism
    • ► Sentyabr (5)
      • • Putinning Yevroosiyo Ittifoqi: Gegemoniyaga intilishmi?
      • • Suriya - Siyosiy krizisning asl sabablari
      • • Moskva chechenlar rahnamosini jilovlashga urinmoqda
      • • O'rta Osiyo - Farg'ona Vodiysi
      • • Farg'ona vodiysi - Geopolitik manfaatlar to'qnashgan hudud? 1-qism
Powered by mod LCA
O'zlik Sari Yetti Qadam

7Qadam

Minglab kitobxonlar olqishiga sazovor bo'lgan asar.

Batafsil

© 2012 - 2023 www.geopolitika.uz
  • Bosh sahifa
  • Hududlar
    • Global geopolitika
    • Yevrosiyo
      • Yevropa
      • MDH va Rossiya
      • Yaqin Sharq
      • Osiyo
    • Afrika
      • Mag'rib
      • Markaziy Afrika
      • Janubiy Afrika
    • Amerika
      • AQSH va Kanada
      • Markaziy Amerika
      • Janubiy Amerika
    • Avstraliya va Okeaniya
    • Qutblar
  • Mavzular
    • Geopolitik nazariyalar
    • Geostrategiya
    • Din va geopolitika
    • Shaharlar geopolitikasi
    • Geoekonomika
    • Ekologiya
    • Moliya va geopolitika
    • To'qnashuvlar geopolitikasi
    • Urushlar va geopolitika
  • Xaritalar uzra
  • Xorijiy nashrlar
  • Biz haqimizda